Topic outline

  • General


    • „Polska szkoła na emigracji. Kompetentny nauczyciel i kreatywny uczeń kluczem do sukcesu”

      Projekt  współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach programu Erasmus+.


      Materiał został opracowany w ramach realizacji projektu „Polska szkoła na emigracji. Kompetentny nauczyciel i kreatywny uczeń kluczem do sukcesu” programu Erasmus+, Edukacja Szkolna, Partnerstwa strategiczne na rzecz edukacji szkolnej, o nr umowy: 2020-1-PL01-KA201-081783

      Materiał udostępniono na licencji: CC - BY 4.0 CC BY 4.0 Deed | Attribution 4.0 International | Creative Commons

      https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/

      Publikacja została zrealizowana przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej.
      Publikacja odzwierciedla jedynie stanowisko jej autorów i Komisja Europejska
      oraz Narodowa Agencja Programu Erasmus+ nie ponoszą odpowiedzialności za jej zawartość merytoryczną.



    • WSTĘP
      W procesie kształcenia ogólnego szkoła podstawowa na każdym przedmiocie kształtuje kompetencje językowe uczniów oraz dba o wyposażenie uczniów w wiadomości i umiejętności umożliwiające komunikowanie się w języku polskim w sposób poprawny i zrozumiały…
      Rozwijanie umiejętności posługiwania się językiem polskim w mowie i w piśmie, w tym dbałość o wzbogacanie zasobu słownictwa uczniów oraz przestrzeganie przez nich norm poprawnościowych, należy do obowiązków nauczycieli wszystkich przedmiotów.
      Czytanie jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania i refleksyjnego przetwarzania tekstów, to jedna z najważniejszych umiejętności zdobywanych przez ucznia w procesie kształcenia.

      (Podstawa programowa  wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej z dn. 14 lutego 2017r.)

      Czytanie jest jedną z najważniejszych umiejętności każdego człowieka. Jest to narzędzie do zdobywania wiedzy na kolejnych etapach kształcenia. Równocześnie jest to pierwsze poważne wyzwanie, z którym mierzy się dziecko.

       Aby dzieci uczące się w szkołach polonijnych w przyszłości chętnie czytały w języku polskim, powinniśmy wspólne zaszczepić w nich radość z posiadania tej umiejętności. Czytanie po polsku  wyzwala emocjonalny związek z krajem ojczystym, pomaga w znalezieniu wielu ważnych informacji o swojej ojczyźnie w różnych źródłach, umożliwia czytanie literatury polskich autorów oraz ułatwia przekaz doświadczeń między pokoleniami. Wyposażenie dziecka w umiejętność czytania w języku polskim, to jak wręczenie mu narzędzia do działania, to wysiłek będący inwestycją w przyszłość.

      Zachęcanie i motywowanie dzieci do czytania po polsku powinno być wspólną troską wszystkich nauczycieli szkół polonijnych, ponieważ wszyscy pracownicy oświatowych placówek polonijnych są nauczycielami języka polskiego. Tylko wspólna praca przynosi pożądany efekt.

      Życzymy nauczycielom, rodzicom i uczniom, aby klimat obcowania z językiem polskim przenosił się na różne płaszczyzny życia na obczyźnie.
      Miejski Ośrodek Doradztwa Metodycznego w Białymstoku proponuje  nauczycielom szkół polonijnych udział w kursie ,,Uczę się czytać po polsku – wspomaganie umiejętności czytania uczniów szkół polonijnych”, który pozwoli uczestnikom wzbogacić swoje warsztaty pracy o efektywne metody, zabawy, ćwiczenia oraz pomoce dydaktyczne wspomagające naukę czytania uczniów szkół polonijnych.

  • Wspomaganie nauki czytania – zabawy z literami (LITWA)

    • Nauka czytania w języku polskim wcale nie musi być trudna. Jeśli będzie przebiegała w sposób atrakcyjny i ciekawy, nie zgasimy u dzieci naturalnej chęci poznawania kolejnych polskich liter, sylab i nowych wyrazów. Jednym poznawanie i zapamiętanie liter przychodzi łatwo, często przy tzw. ,,okazji”, od innych wymaga więcej czasu i wytrwałości. Każde dziecko ma swój czas i swoje możliwości poznawcze. Jednak nie da się nie zauważyć, że dzieci wcześnie interesują się literami. Zapraszajmy więc dzieci do zabawy, nie do nauki. Dzięki interesującym zabawom, w którym pojawiają się polskie litery, dzieci je po prostu zapamiętują. Wplatajmy poznawanie polskich liter w pasjonującą zabawę oraz ciekawe i atrakcyjne zajęcia.  Ponadto litery przedstawione w atrakcyjnej formie wizualnej i głosowej, będą o wiele łatwiejsze do zapamiętania. Pokazujmy, że poprzez zabawy z polskimi literami nabywają niezwykle ważną umiejętność. Stwarzajmy więc sytuacje wyzwalające radość z czytania.

      -----------------------------------------

  • Wspomaganie nauki czytania – zabawy z sylabami i wyrazami (WLK. BRYTANIA)

    • Kiedy już mamy pewność, że dzieci kojarzą i rozpoznają litery, bawmy się nimi i łączmy w sylaby. Zabawy z sylabami pozwolą dziecku zapamiętać wygląd sylaby globalnie i ułatwią składanie ich bardzo szybko w wyrazy (nie trzeba już łączyć pojedynczych liter w sylaby i dopiero układać z nich wyrazów). Dzieci same zauważą, że ułożenie 2-3 sylab, to mniej pracy, niż ułożenie kilku pojedynczych liter. Z kolei dzielenie wyrazów na sylaby zazwyczaj nie sprawia dużych problemów. Proste wyrazy dzieci uczą się dzielić już w przedszkolu, wyklaskując w rytm liczbę sylab w wyrazie. Dzięki temu, że nauczymy dzieci czytania sylabami, a nie czytania ,,po jednej literce”, dzieci będą czytały szybciej, bardziej płynnie i zrozumieją czytany tekst. To właśnie umiejętność czytania ze zrozumieniem przekłada się na sukcesy szkolne dziecka. Aby rozbudzać chęć czytania w języku polskim, zajęcia powinny być prowadzone w sposób ciekawy i twórczy przy wykorzystaniu różnych metod, form pracy i zabaw czytelniczych.

      -----------------------------------------

  • Wspomaganie nauki czytania – zabawy ze zdaniami (HOLANDIA)

    • Coraz częściej nauczyciele i rodzice zauważają, że dzieci z trudnością wypowiadają się zdaniami. Najczęściej odpowiadają pojedynczymi słowami. Przeszkodą w konstruowaniu zdań i dłuższych wypowiedzi jest coraz uboższy zasób słownictwa dzieci. Podobnie jest podczas czytania – jeżeli dzieci nie rozumieją znaczenia pojedynczych wyrazów w zdaniach, to nie zrozumieją całego czytanego tekstu. Jeżeli mają ubogi zasób słownictwa, to nie przekażą swoich intencji w wypowiedziach ustnych. Jak zatem wspomóc dziecko w rozwijaniu umiejętności komunikowania się zdaniami w języku polskim? Pojęcie zdania kształtuje się często w sytuacjach naturalnych, np. gdy zachęcamy dziecko, żeby opowiedziało o czymś nie tylko jednym słowem, a także, gdy nauczyciel/rodzic opisuje sytuację posługując się wieloma wyrazami ułożonymi we właściwe struktury gramatyczne.

      W nabywaniu wprawy w posługiwaniu się językiem polskim pomocne będą zabawy ze zdaniami inicjowane przez nauczyciela. Zabawy te:

      • pozwalają w praktyce poznawać reguły rządzące zdaniem, dostrzegać strukturę zdania;
      • rozwijają umiejętności formułowania logicznych i poprawnych gramatycznie zdań;
      • doskonalą umiejętność wyodrębniania słów w zdaniu i manipulowania nimi, uświadamiają dziecku pojęcie zdania i wyrazu;
      • wzbogacają słownik dziecka, zwiększają płynność słowną i skojarzeniową, doskonalą szybkie przywoływanie słowa z posiadanego zasobu słownikowego.

      -----------------------------------------

  • Wspomaganie nauki czytania – praca z tekstem literackim (HISZPANIA)

    • Możliwość korzystania z różnych źródeł wiedzy dzięki czytaniu daje dzieciom wiele zadowolenia płynącego ze świadomości, że umieją już czytać. Odczuwają potrzebę czytania po polsku nie tylko w szkole, ale i domu. Dzieci sięgają do różnych tekstów, co sprzyja rozwijaniu ich zainteresowań oraz aktywności intelektualnej. Nauczyciel w pracy z dziećmi wykorzystuje różnorodne teksty literackie zawarte w podręcznikach, pisemkach dziecięcych, lekturach i książkach dla dzieci. Teksty są podstawą do prowadzenia systematycznych ćwiczeń w kształceniu i doskonaleniu umiejętności czytania; wzbogacają czynny i bierny słownik dziecka oraz wiedzę o świecie; wspomagają kształtowanie postaw społeczno – moralnych. Ważny jest dobór tekstów: ich treść, długość, słownictwo, składnia, oprawa graficzna oraz technika czytania dzieci w języku polskim.

      Sposoby zapoznawania dzieci z tekstem:

      • wzorowe czytanie, recytowanie nauczyciela;
      • odtwarzanie tekstu;
      • czytanie z podziałem na role przygotowane przez uczniów w domu;
      • indywidualne czytanie tekstu przez uczniów w domu;
      • samodzielne zapoznawanie się z tekstem w toku cichego czytania ze zrozumieniem.

      Analityczne formy pracy z tekstem:

      • zestawienie treści tekstu z własnymi przeżyciami i doświadczeniami;
      • ustalanie czasu i miejsca akcji;
      • wyodrębnianie zdarzeń;
      • ustalanie kolejności zdarzeń;
      • wyodrębnianie postaci;
      • próby wyrażania własnego sądu o postaciach i zdarzeniach;
      • ustne lub pisemne odpowiadanie na pytania na podstawie tekstu;
      • wyszukiwanie fragmentów tekstu jako argumentów uzasadniających wyrażane sądy, opinie;
      • wyszukiwanie charakterystycznych fragmentów;
      • zestawianie tekstu z ilustracją;
      • czytanie z podziałem na role;
      • nadawanie utworowi innego tytułu.

      Formy pracy z tekstem i sposób przygotowywania do czytania tekstu mają duży wpływ na zaangażowanie uczniów podczas zajęć.

      Podejmowane przez uczniów formy pracy z tekstem, to:

      • przewidywanie dalszych losów bohatera;
      • układanie innego zakończenia;
      • ilustrowanie zdarzenia/zdarzeń;
      • inscenizowanie czytanych tekstów;
      • sporządzanie wykazu postaci, z którymi chcieliby się zaprzyjaźnić.

      -----------------------------------------

  • Wspomaganie nauki czytania – wzbogacanie zasobu słownictwa (BELGIA)

    • Szeroki zasób słownictwa to podstawa dobrej komunikacji. Skuteczne wyrażanie myśli, komunikowanie się, rozumienie czytanych tekstów, to elementy funkcjonowania człowieka. Im bogatszy zasób słownictwa, tym dziecko (później dorosły) sprawniej komunikuje się, poznaje świat, szybciej się uczy (rozumie czytane teksty) oraz łatwiej kształtuje swoje możliwości poznawcze. Jak wzbogacać zasób słownictwa dzieci? Nauczyciele polonijni poszukują różnych rozwiązań, których celem jest poszerzanie zasobu słownictwa dzieci oraz doskonalenie umiejętności budowania zdań i wypowiedzi wielozdaniowych w języku polskim.

      Ciekawymi i efektywnymi sposobami pracy z dziećmi, rozwijającymi w/w umiejętności są ćwiczenia:

      • wyjaśnianie niezrozumiałych wyrazów, wyrażeń i zwrotów podczas omawiania ilustracji oraz  przeczytanych tekstów;
      • gromadzenie wyrazów o podobnym znaczeniu;
      • gromadzenie wyrazów o znaczeniu przeciwnym;
      • gromadzenie słownictwa wokół określonych tematów;
      • tworzenie wyrazów pochodnych;
      • swobodne wypowiedzi uczniów (wdrażanie do efektywnego wyrażania myśli).

      O czym powinniśmy pamiętać, aby w/w ćwiczenia przyniosły oczekiwany efekt?

      • ćwiczenia powinny wiązać się z tematyką zajęć;
      • bazować na bezpośredniej obserwacji oraz doświadczeniach dzieci;
      • nowo poznany wyraz powinien być kilkakrotnie powtórzony, użyty w odpowiednim kontekście i zastosowany w ćwiczeniu (np. w wypowiedzi ustnej, redagowaniu zdań czy swobodnym tekście);
      • poszerzanie czynnego słownictwa uczniów powinno uwzględniać charakterystyczne dla języka polskiego wyrażenia i zwroty;
      • zachęcać dzieci do swobodnych wypowiedzi;
      • przestrzegać zasady indywidualizacji (różne doświadczenia dzieci w posługiwaniu się językiem polskim);
      • stwarzać warunki sprzyjające werbalnemu ,,otwarciu się”.

      -----------------------------------------

  • Wspomaganie nauki czytania z wykorzystaniem pomocy dydaktycznych (gotowych i wykonanych przez nauczyciela) (IRLANDIA)

    • Pomoce dydaktyczne to niezbędny element prawidłowo zaplanowanych i realizowanych zajęć. Wzbogacają stosowane metody nauczania – uczenia się,  przyczyniają się do wzrostu ich efektywności.

      Na etapie edukacji wczesnoszkolnej są one szczególnie potrzebne ze względu na charakter procesów poznawczych dziecka – spostrzeżeń, pamięci i myślenia. Dostarczają bodźców sensomotorycznych działających na wzrok, słuch, dotyk, wspomagają opanowanie różnych umiejętności, w tym czytania. Prawidłowo dobrane pomoce wyzwalają aktywność i pobudzają zainteresowanie uczniów zajęciami. Znalezienie takich pomocy, które byłyby w stanie na dłużej przyciągnąć uwagę dziecka, nie jest sprawą łatwą; a przecież to właśnie czynne uczestnictwo w zajęciach warunkuje zrozumienie i opanowanie określonych umiejętności.

      Na rynku wydawniczym jest bardzo dużo gotowych pomocy dydaktycznych, które wspierają naukę czytania. Na ile są efektowne (kolor, wielkość, atrakcyjność), a na ile efektywne? Przy wyborze nauczyciel powinien rozważyć, czy i w jakim stopniu wykorzysta je w realizacji celów zajęć, czy pomoce te zainteresują i zaciekawią uczniów.

      Niektóre pomoce dydaktyczne warto wykonywać samodzielnie. Dlaczego? Nauczyciel najlepiej zna swoich uczniów, ich potrzeby i możliwości poznawcze. Przygotuje takie pomoce, które będą nieznacznie wyprzedzać ich aktualne możliwości np. w zakresie czytania oraz będą stymulować wielostronną aktywność intelektualną, społeczną, werbalną i motywacyjną.

      Niektóre pomoce dydaktyczne mogą wykonać uczniowie w ramach pracy domowej lub na zajęciach. Wykonywanie pomocy w szkole pod kierunkiem nauczycieli ma duże walory wychowawcze. Zestawy samodzielnie wykonanych pomocy mogą stanowić bazę do wykorzystania przez innych nauczycieli.

      -----------------------------------------

  • Zadanie i kwestionariusz do certyfikatu

    • Uwaga. Osoby zainteresowane otrzymaniem certyfikatu ukończenia kursu powinny utworzyć na platformie konto, zalogować się, zapisać na kurs oraz wykonać i przesłać poniższe zadanie (po zalogowaniu i zapisaniu będzie dostępna możliwość wysłania zadania). Po wykonaniu i przesłaniu zadania należy wypełnić kwestionariusz na podstawie którego przygotujemy certyfikat ukończenia kursu. Certyfikat w formacie pdf zostanie przesłany mailem.

      Będziemy również wdzięczni za wypełnienie ankiety ewaluacyjnej dostępnej po zalogowaniu.

    • Zadanie do wykonania Assignment
      Opened: Friday, 20 May 2022, 12:00 AM